Φοβισμένοι, τον λάτρευαν οι Αζτέκοι, με μια λατρεία πανάρχαιη σε όλη τη Μεσοαμερική: τον Τλάλοκ, μία κυρίαρχη μορφή του πανθέου τους. Πίστευαν ότι κατοικούσε στις πάντα νεφοσκεπείς βουνοκορφές κι από εκεί έστελνε στους ανθρώπους την αναζωογονητική βροχή του. Τον Τλάλοκ λάτρευαν και στο Τεοτιουακάν, αλλά και οι παλαιοί Ολμέκοι· οι Μάγια είχαν τον Τσάακ, με σύμβολό του το μάτι που έτρεχε δάκρυα, κι οι Ζαποτέκοι, στην καταπράσινη κοιλάδα της Οαχάκα, τον Κοτσίγιο. Και οι δύο αυτοί έμοιαζαν με τον Τλάλοκ, που κυβερνούσε στις σφαίρες του νερού, της γονιμότητας και της γεωργίας. Επέβλεπε τις σοδειές, κυρίως το καλαμπόκι, και την εναλλαγή των εποχών. Σύντροφός του ήταν η Τσαλτσιουτλίκουε, η θεά του γλυκού νερού και των λιμνών. Ως προς τη μορφή, ο Τλάλοκ θυμίζει τους άλλους θεούς της βροχής: έχει αιχμηρούς κυνόδοντες που προεξέχουν από το στόμα του και μεγάλα διογκωμένα μάτια, τα περιγράμματα των οποίων είναι δύο φίδια που συναντιούνται στο κέντρο του προσώπου, για να σχηματίσουν τη μύτη. Είναι λογικό, καθώς τα φίδια ταιριάζουν με την βροχή, το χώμα, την υγρασία, την φθορά, την τελειωτική φθορά, τον κάτω κόσμο. Επιπλέον, ο θεός κρατάει μακρύ σκήπτρο με αιχμηρό άκρο που συμβολίζει τον κεραυνό και τον περιβάλλουν σταγόνες βροχής.
Οι Αζτέκοι, για να δείξουν τον σεβασμό τους στον Τλάλοκ, του είχαν φτιάξει ιερό στο πιο ψηλό σημείο της αυτοκρατορικής τους πρωτεύουσας, της Τενοτστιτλάν. Το έχτισαν στο κέντρο της πόλης, στο Τέμπλο Μάγιορ, δίπλα σε αυτό του μεγάλου Ουιτζιλοπότστλι, θεού του πολέμου και του ήλιου και προστάτη τους. Το ιερό του Τλάλοκ συμβόλιζε την γεωργία και το νερό, ενώ το διπλανό τον πόλεμο, την κατάκτηση και την υποτέλεια. Αυτά ήταν τα δύο πιο μεγάλα ιερά της Τενοτστιτλάν, που είχε ιδρυθεί σε νησί μέσα σε βάλτο, στο σημείο όπου ο ίδιος ο Ουιτζιλοπότστλι έδωσε στους Αζτέκους σημάδι ότι είχαν φτάσει στη γη της επαγγελίας. Στο ιερό του Τλάλοκ υπήρχαν λίθινοι κίονες με εγχαράξεις στο σχήμα των ματιών του θεού και με ζωγραφισμένες δέσμες από γαλάζιες ταινίες. Εδώ οι πιστοί θυσίαζαν ζώα του νερού κι έφερναν σαν προσφορές αντικείμενα από νεφρίτη, πέτρα που είχε σχέση με το νερό, τη θάλασσα, την γονιμότητα και τον κόσμο των πεθαμένων.
Τον Τλάλοκ βοηθούσαν τα υπερφυσικά όντα που τα έλεγαν «Τλαλόκι» κι έφερναν την βροχή στην γη. Σύμφωνα με τους μύθους των Αζτέκων, ο Τλάλοκ ήταν και ο κυβερνήτης του Τρίτου Ήλιου, ή του Τρίτου Κόσμου, όπου κυριαρχούσε το νερό. Μετά από μια μεγάλη πλημμύρα ο Τρίτος Ήλιος καταστράφηκε και οι άνθρωποι αντικαταστάθηκαν από ζώα, όπως σκύλους, πεταλούδες και γάλους. Το Τλάλοκαν, το βασίλειο του Τλάλοκ, ήταν ο τέταρτος ουράνιος παράδεισος, ένας τόπος με πλούσια βλάστηση και αστέρευτες πηγές. Εδώ έρχονταν εκείνοι που είχαν χάσει την ζωή τους με βίαιο τρόπο ή εξαιτίας του νερού, καθώς και τα νεογέννητα μωρά κι οι γυναίκες που είχαν πεθάνει στη γέννα.
Κάθε χρόνο, τον τρίτο μήνα των Αζτέκων, δηλαδή στο τέλος της εποχής της ξηρασίας, γινόταν η πιο μεγάλη γιορτή του Τλάλοκ, που είχε σκοπό να διασφαλίσει άφθονη βροχή κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου. Σε αυτή την γιορτή πραγματοποιούνταν συχνά τελετουργίες με θυσίες παιδιών, γιατί το κλάμα τους πιστευόταν ωφέλιμο για τον ερχομό της βροχής. Τα δάκρυα των των νεογέννητων, που προορίζονταν για το Τλάλοκαν, τα θεωρούσαν αγνά και πολύτιμα. Οι αρχαιολόγοι βρήκαν στο Τέμπλο Μάγιορ τα απομεινάρια της θυσίας σαράντα πέντε μικρών παιδιών, τα πιο πολλά αγόρια, στον Τλάλοκ. Τα πλάσματα αυτά τα θυσίασαν, λένε οι ειδικοί, για να εξευμενίσουν τον θεό κατά τη διάρκεια μίας μεγάλης περιόδου ανομβρίας γύρω στα μέσα του 15ου αιώνα. Αναμένεται η ανακάλυψη του χρονοταξιδιού, ώστε να επιβεβαιωθεί η υπόθεσή αυτή. Πάντως, το εγχείρημα αυτό επιβάλλεται να γίνει με τη δέουσα προσοχή κι έπειτα από ενδελεχή έρευνα, καθώς είναι πιθανό να επηρεάσει ανεπανόρθωτα την ψυχική ισορροπία των ταξιδευτών.
Δεν ήταν, όμως, μόνο στο Τέμπλο Μάγιορ που λατρευόταν ο Τλάλοκ, αλλά και σε πολλές σπηλιές και βουνοκορφές. Το πιο καθαγιασμένο ιερό του βρισκόταν στην κορυφή του όρους Τλάλοκ, ενός σβησμένου ηφαίστειου στα ανατολικά του Μέξικο Σίτι. Εκεί έχουν βρεθεί τα ερείπια ναού με προσανατολισμό ανάλογο με αυτό του ιερού στην Τενοτστιτλάν. Τον ναό περιτρέχει περίβολος, όπου ξεκουράζονταν οι προσκυνητές και μία φορά το χρόνο φιλοξενούσε τον βασιλιά των Αζτέκων και τους ιερείς του.
Οι επικλήσεις προς τον Τλάλοκ, προκειμένου να στείλει τη βροχή στους ανθρώπους, περιέχονταν σε ιερά κείμενα, τα οποία γνώριζαν μόνο τα μέλη της ιερατικής κάστας του θεού. Μυστήριο αποτελεί το κατά πόσο αυτά τα κείμενα είχαν καταγραφεί ή μεταφέρονταν με προφορική μορφή από ιερέα σε ιερέα. Πιστεύεται ότι κάποιος αρχιερέας του Τλάλοκ, γνωστός ως «Κουετζαλκόατλ Τλάλοκ Τλαμακάζκουι» (=Φτερωτό Ερπετό Ιερέας του Τλάλοκ), κατείχε αρχαίο χειρόγραφο με τις προσευχές αυτές. Σύμφωνα με κάποιες παραδόσεις το χειρόγραφο βρίσκεται σε κρύπτη που είχε κατασκευάσει το Φτερωτό Ερπετό κάτω από το ιερό του Τέμπλο Μάγιορ. Διότι είχε αντιληφθεί τον μεγάλο κίνδυνο που αντιπροσώπευε, εξαιτίας της αποτελεσματικότητας των περιεχομένων του, για το ανθρώπινο είδος.
Στα μέσα του περασμένου αιώνα, ο διάσημος μεξικάνος αρχαιολόγος Χουάν Μορένο επιχείρησε, χωρίς επιτυχία, να εντοπίσει την κρύπτη. Μετά το θάνατό του, τα ημερολόγια της αποστολής Μορένο περιήλθαν στην κατοχή του Πανεπιστημίου του Πρόβιντενς, από το οποίο ο αποθανών είχε λάβει τον τίτλο του διδάκτορα. Με τον ανεκτίμητο αυτόν θησαυρό στην κατοχή του, τα τελευταία δύο χρόνια, το πανεπιστήμιό μας χρηματοδοτεί ερευνητικό πρόγραμμα, υπό τη διεύθυνση της γράφουσας, που στοχεύει στην αποκάλυψη της κρύπτης του Τέμπλο Μάγιορ. Δυστυχώς η οικονομική κρίση έχει πλήξει σοβαρά την επιστημονική αιγίδα του προγράμματός μας. Καθώς το σύνολο της ερευνητικής ομάδας πιστεύει ολόθερμα στην ύπαρξη του μαγικού χειρογράφου της βροχής, θα θέλαμε να ζητήσουμε την υποστήριξή σας στο έργο μας, το οποίο είμαστε διατεθημένοι να φέρουμε εις πέρας παρά τις αντιξοότητες. Οποιαδήποτε δωρεά είναι ευπρόσδεκτη, ακόμη κι ένα δολάριο. Ακόμα και λίγα σεντς. Ο,τιδήποτε. Σας παρακαλώ. Σας εκλιπαρώ. Πέφτω στα γόνατα.
No comments:
Post a Comment