Στην Ελλάδα, το καλοκαίρι

 

Times Square, Manhattan, 1955

Μπουρίνι

Χθες, Παρασκευή 31 Ιουλίου, νωρίς το απόγευμα, σφοδρό κύμα κακοκαιρίας έπληξε την πρωτεύουσα, ενώ ισχυρότατες καταιγίδες σημειώθηκαν σε πολλές περιοχές της Αττικής. Μετά το κύμα καύσωνα των προηγούμενων ημερών ο καιρός παρουσίασε τόσο έντονη επιδείνωση, ώστε κατά τόπους αναφέρθηκαν μέχρι και χαλαζοπτώσεις. Όλα ξεκίνησαν λίγο μετά τις τρεις, όταν δυνατοί άνεμοι άρχισαν να πνέουν και σύννεφα συγκεντρώθηκαν ταχύτατα στον ουρανό περιορίζοντας δραστικά την ηλιοφάνεια. Κι έπειτα, ενέσκηψε το μπουρίνι*. Ξέσπασε με την βία που θα ξέσπαγε μέσα σε μια μόλις στιγμή ένας ζηλόφθονος εραστής που έχει επιβάλλει στον εαυτό του για μεγάλο χρονικό διάστημα, μήνες ολόκληρους, να υποκρίνεται ότι δεν αισθάνεται ζήλια. Μέσα σε μια στιγμή έπεσαν εκατοντάδες κυβικά μέτρα νερού. Στα βόρεια προάστια η Πυροσβεστική δέχτηκε πάνω από δεκαπέντε κλήσεις για αντλήσεις υδάτων. Ζεύγος γερόντων παραλίγο να πνιγεί εγκλωβισμένο στην ημιυπόγεια κατοικία του στην Πεύκη. Στα νότια προάστια η βροχή σε λίγα λεπτά μετέτρεψε τους δρόμους σε ποταμούς. Πολλοί οδηγοί εγκλωβίστηκαν στα οχήματά τους στη λεωφόρο Βουλιαγμένης και αλλού. Παρά την πρωτοφανή έντασή τους, τα καιρικά φαινόμενα δεν διήρκεσαν πάνω από ένα ημίωρο, μετά την έλευση του οποίου επανήλθε η ηλιοφάνεια και η υψηλή θερμοκρασία προκαλώντας μία εντελώς δυσάρεστη αίσθηση υγρασίας στην ατμόσφαιρα.

    Έτσι είναι το μπουρίνι, πάντοτε αιφνίδιο και σύντομο. Στη γλώσσα των ναυτικών σημαίνει την απότομη, αν και σύντομη αλλαγή του καιρού, προς το χειρότερο. Ξεκινά με μία αξιοσημείωτη και απολύτως αισθητή αύξηση της έντασης του ανέμου, την οποία ταχύτατα έρχονται να συμπληρώσουν άγρια βροχόπτωση, κεραυνοί και βροντές. Το μπουρίνι ξεσπά. Ενσκήπτει. Σαρώνει. Είναι ταυτόσημο με την λαίλαπα των αρχαίων και τον εκνεφία του Αριστοτέλη, δηλαδή τον θυελλώδη άνεμο, τον γεννώμενο από την συνάντηση και έκρηξη νεφελών, και σε πολλά νησιά το λένε «προβέντζα». Πρόκειται για ένα από τα πιο συνηθισμένα μετεωρολογικά φαινόμενα, σημάδι προγνωστικό για τους ναυτικούς της μετάπτωσης του νοτίου ανέμου σε βόρειο, σφοδρό βόρειο. Δεν είναι σπάνιο ένα μπουρίνι να εμφανίζεται χωρίς προειδοποίηση, χωρίς υετό, ακόμα και χωρίς σύννεφα. Κι όσο αιφνίδια ξεσπά, τόσο αιφνίδια σταματά.

 

*μπουρίνι, το [buríni]:

1. ξαφνική θύελλα: Έρχεται/ ξεσπάει ~. Kοπάζει το ~. H βάρκα έπεσε σε ~ και κινδύνεψαν οι επιβάτες.

2. (μτφ., πληθ.) ξαφνικός και έντονος θυμός, νεύρα: Έχω τα/ είμαι στα/ με πιάνουν τα μπουρίνια μου, είμαι πολύ νευριασμένος. Πρόσεχε, γιατί σήμερα το αφεντικό έχει τα μπουρίνια του.

[αντδ. < βεν. borin `ελαφρός βοριάς΄ -ι ( [o > u] από επίδρ. του χειλ. [b] ) < υστλατ. borinus < ελνστ. βορεινός, βορινός `βοριάς΄ (πρβ. μπόρα)]

Rain kissing

 Waterloo's bridge (1940)

  

 

 The quiet man (1952)

 

Roman vacation (1953)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Breakfast at Tiffany's (1961) 

 

 

 Four weddings and a funeral (1994)

 

 

 

The notebook

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Spiderman (2002)

 

Kiss the rain

京都市の雨

 

Rain shaft in Carr, Colorado by Jared Rackley (2014)

 

George Simenon, Ο πάτος του μπουκαλιού, 1943

-Ρίχνει;

-Όχι ακόμη.

-Θα ρίξει, και δυνατά.

Ήταν λίγο πριν από τα μεσάνυχτα. Απ' την αρχή της βραδιάς φαίνονταν οι αστραπές και ακούγονταν οι βροντές από την πλευρά του Μεξικού.

[...]

Ο Μπιλ σήκωσε το κεφάλι.

-Νάτη. Αυτό ήταν!

Ξαφνικά, θα έλεγε κανείς ότι μικρές μολυβένιες μπαλίτσες άρχισαν να κυλούν πάνω στη στέγη. Κάποιος πήγε και μισάνοιξε την πόρτα και, μέσα στο σκοτάδι του δρόμου, είδαν το πεζοδρόμιο να χαρακώνεται από ρυάκια γκρίζας βροχής.

-Θα έχετε μπόλικο νερό στο ποτάμι!

Ήταν άραγε σωστό να πιει ο Π.Μ. Το τελευταίο ποτήρι; Αυτό το νερό που έπεφτε από τον ουρανό άρχισε να του προκαλεί μια εσωτερική έξαψη. Και επιπλέον ο μπάρμαν πρόσθεσε:

-Πιθανόν να μη σας δούμε για κάποιες μέρες.

Ήταν πιθανό, γιατί τους ανθρώπους της κοιλάδας τους χώριζε απ' τον μεγάλο δρόμο ένα ποτάμι, που σχεδόν όλο το χρόνο είχε ελάχιστο νερό, η κοίτη του όμως μπορούσε να φουσκώσει μέσα σε μία νύχτα με καταιγίδα, ή και σε μία ώρα, μερικές φορές και λιγότερο, όταν τα νερά ξεχύνονταν ορμητικά απ' τα βουνά του Μεξικού. Γέφυρα δεν υπήρχε. Αν η στάθμη του νερού δεν ήταν πολύ ψηλή, κακήν κακώς περνούσες με αυτοκίνητο, και, στην ανάγκη, αν ο βυθός ήταν πολύ λασπώδης για τα αυτοκίνητα, το διέσχιζες με άλογο. Όμως μπορούσε κανείς σίγουρα να μείνει παγιδευμένος και πάνω από δέκα μέρες στην αντικρινή πλευρά του ποταμού Σάντα Κρους.

 

Georges Simenon, Ο πάτος του μπουκαλιού, 1949 

(μτφρ. Α. Μακάρωφ για τις εκδόσεις Άγρα, 2020)

 

 

Ιωάνν. Σταματάκου, Λεξικόν της αρχαίας ελληνικής γλώσσης

 

Carlo Lucarelli, Το μπουρδέλο της οδού Όκε, 1996

Mια σταγόνα χτύπησε τον Ντε Λούκα στο κεφάλι και γλίστρησε ανάμεσα στα μαλλιά του κρύα και ενοχλητική. Ο Σκάλα σήκωσε το χέρι, απλώνοντας την παλάμη και έστρεψε το πρόσωπο στον ουρανό με τα μάτια μισόκλειστα.                                                        

“Βρέχει”, είπε, “ας ελπίσουμε πως θα έχει κακοκαιρία και την Κυριακή.”

“Γιατί την Κυριακή;” ρώτησε ο Ντε Λούκα.

“Έχουμε εκλογές. Αν βρέχει, οι θρησκόληπτες θα κλειστούν στα σπίτια τους και ο Ντε Γκάσπερι θα την πατήσει... ενώ εμείς θα πάμε να ψηφίσουμε όλοι. Όταν λέω εμείς, εννοώ τους κομουνιστές, ντοτόρε.”

“Δεν είμαι πτυχιούχος.”

Ο Σκάλα έδειξε την καμάρα που έκλεινε την οδό Όρσο και σταμάτησαν από κάτω, χαζεύοντας τις σταγόνες που είχαν αρχίσει να πέφτουν με δύναμη στο πλακόστρωτο του δρόμου.

“Εγώ είμαι από την επαρχία”, είπε ο Σκάλα, “και στα μέρη μου η βροχή έχει άλλη μυρωδιά, σαν σίδερο... σαν βρεγμένο σίδερο. Ενώ εδώ στην Μπολόνια μυρίζει σκόνη. Πώς πάνε οι έρευνες; Μήπως ανακαλύψατε ποιος σκότωσε τον Ριτσότι και τον Πίρας;”

 

Carlo Lucarelli, Το μπουρδέλο της οδού Όκε, 1996

 (μτφρ. Τ. Τσίτσοβιτς για τις εκδόσεις Κέδρος, 2003)

 

Sky, Lisa Milroy (1997)

 

Carlo Lucarelli, Ένα μουντό καλοκαίρι (1991)

Η βροχή τους αιφνιδίασε όταν βρίσκονταν ακόμα στα μισά της αλέας και το μόνο που την προμηνούσε ήταν μια γρήγορη αλλαγή φωτός και η έντονη και υγρή μυρωδιά του σίδερου. Η βίαιη νεροποντή με τις χοντρές και βαριές σταγόνες της τους ανάγκασε να τρέξουν και στο τέλος της αλέας, όταν η βίλα ξεπρόβαλε τόσο ξαφνικά μπροστά τους ανάμεσα στα δέντρα, σταμάτησαν και οι δύο για μια στιγμή προτού μπουν γρήγορα κάτω από τη βεράντα που κάλυπτε την κύρια είσοδο.

“Να πάρει η ευχή”, είπε ο Λεονάρντι, “έχω γίνει μούσκεμα! 'Ηταν απαραίτητη όμως λίγη βροχή για τα χωράφια.”

Ο Ντε Λούκα κοίταξε κακοδιάθετος και δεν είπε λέξη. Κούμπωσε το αδιάβροχο στο λαιμό αναριγώντας, αφού οι σταγόνες γλιστρούσαν από τα μαλλιά του και κατέβαιναν μέχρι την πλάτη του, δημιουργώντας του μεγάλη ενόχληση και εκνευρισμό.

“Ας μπούμε”, είπε φωνάζοντας δυνατά, για να σκεπάσει το θόρυβο της μπόρας που μέσα σ' ένα λεπτό δυνάμωσε.

Κατευθύνθηκε προς την κύρια είσοδο, αλλά ο Λεονάρντι τον σταμάτησε πιάνοντάς τον από το μπράτσο.

“Είναι παράξενο αυτό το σπίτι, κυρ μηχανικέ”, είπε. “Είναι ένα σπίτι με φωνές.”

Carlo Lucarelli, Ένα μουντό καλοκαίρι, 1991 (μτφρ. Μ. Σπυριδοπούλου για τις εκδόσεις Κέδρος, 2003)

1η Αυγούστου

Μόλις αρχίσει η βροχή, ανοίγω παράθυρα και πόρτες.

Τα ξανακλείνω, όταν σταματήσει.